De Zutphense Ziekenhuisprotesten
De strijd voor het behoud van een volwaardig ziekenhuis gaat door. Als er niets verandert, dan zullen er in Zutphen en de rest van Nederland nog veel meer ziekenhuisafdelingen sluiten. Sinds de val van het kabinet is er hoop. Nederland kan in november kiezen voor het openhouden van ziekenhuisafdelingen in plaats van het afbreken ervan.
De strijd voor een volwaardig ziekenhuis is niet van vandaag of gisteren, maar is al heel lang bezig. Op deze pagina leest u een terugblik op een inmiddels jarenlange strijd. Aanvullingen? Mail naar zutphen@sp.nl .
De strijd begint in 2021, wanneer toenmalig hoofdbestuurder van Gelre Ziekenhuizen, Michel Galjee, naar buiten komt met toekomstplannen om afdelingen te gaan sluiten in Zutphen. Met verhullende bestuurderstaal ('locatie-profilering') wordt aan inwoners en politiek verteld dat het Zutphense ziekenhuis sommige afdelingen sluit.
Als reactie daarop steken de SP samen met alle andere Zutphense politieke partijen en inwoners de koppen bij elkaar. De coördinatiegroep 'Red het Gelre' is een feit.
De actiegroep start meteen met het verzamelen van verhalen. Uiteindelijk vertellen honderden inwoners hun persoonlijke verhalen over hoe hun eigen leven, of dat van een ander, te danken is aan de spoedafdeling of verloskunde in het Zutphense ziekenhuis. Die verhalenbundel is nog steeds op onze website te lezen (link)
Verschillende acties en druk vanuit de politiek leidt ertoe dat het ziekenhuisbestuur onder de druk bezwijkt: het ziekenhuisbestuur ervoor om niet door te gaan met de geplande sluiting.
Dan komt in mei 2022 plots verandering wanneer Galjee afzwaait als voorzitter en Rolf de Folter als interim neerstrijkt in het Gelre. Mensen die de zorgwereld een beetje volgen, kennen Rolf de Folter als kille bestuurder die makkelijk bezuinigt op afdelingen in streekziekenhuizen. Daarnaast zijn het in de zorgwereld vaak interim-bestuurders die de keiharde bezuinigingen doorvoeren.
De actiegroep komt meteen in actie. Op de eerste werkdag van de nieuwe voorzitter staat een groep inwoners meteen op de stoep met een welkomstcadeau, een groot zorghart.
De Folter wil het zorghart niet aannemen van actievoerders. SP-raadslid Gert Müller, die de actie organiseert: ‘Het verbaast me niet dat hij geen handtekening zet. Momenteel bezuinigen zorgverzekeraars keihard op streekziekenhuizen. Zo staat ook ons ziekenhuis door hen onder drukom afdelingen te sluiten. Hij had de keuze om aan de kant van die
verzekeraars te gaan staan, of aan onze kant te gaan staan.’
Uiteindelijk doet de Folter, net zoals zijn voorganger, door maatschappelijke druk de toezegging dat er de komende vijf jaar geen afdelingen sluiten in Zutphen. De SP trekt de markt op in Zutphen om gevulde koeken uit te delen om dit succes te vieren.
Pier Eringa, de loopjongen van de zorgverzekeraars
Het is januari 2023, en ook de Folter vertrekt zonder de sluitingen door te hebben gevoerd. Zijn opvolger, Pier Eringa, gaat er meteen met gestrekt been in. Hij voert met enthousiasme de wens van zorgverzekeraars en banken uit om afdelingen in Zutphen te sluiten.
Hij is nog geen week voorzitter van het Gelre, als hij op OmroepGelderland vertelt dat het 'In het Gelre anders zal gaan nu'.
De SP krijgt al snel hoogte van geruchten in het ziekenhuis over sluiting van de afdeling verloskunde en Spoedeisende Hulp per 1 juli. Verloskundigen in het ziekenhuis waren furieus. Het personeel is strijdbaar en hangen in het ziekenhuis spandoeken op tegen sluiting. De kranten schrijven wekelijks nieuwe berichten over de wanpraktijken van het bestuur.
De 'Red het Gelre' actiegroep die avond nog bij elkaar. Over het hele politieke spectrum heerst er boosheid over de manier waarop er met het Zutphense ziekenhuis en haar personeel wordt omgegaan. Daar wordt besloten om op alle mogelijke manieren weerstand te bieden tegen het sluiten van verloskunde en SEH in Zutphen.
Op 17 februari 2023 organiseert de SP een demonstratie voor het behoud van van de afdelingen. In aanloop naar de demonstratie verspreiden vrijwilligers van binnen en buiten de SP posters en flyers. Aan de deur geven veel mensen aan tijd vrij te maken om op te komen voor een volwaardig ziekenhuis in Zutphen.
Die vrijdagmiddag staat het grasveldje en speeltuintje voor Gelre ziekenhuis in Zutphen vol. Ongeveer 1500 scanderen 'Red het Gelre' en 'Kies voor Ons'. Het is de grootste demonstratie in Zutphen ooit. Huisartsen, verloskundigen uit de lokale praktijk, verloskundigen en patiënten spreken de menigte toe.
Vanaf een veilige afstand luistert Pier Eringa mee naar het hele tafereel, totdat hij als laatste spreker op het podium wordt geroepen door de menigte. Hij verdedigt zich door te zeggen dat de sluiting van afdelingen noodzakelijk is, omdat het moet van zorgverzekeraars en de banken en hij wijst erop dat veel andere ziekenhuizen nog zullen volgen. Het maakt de menigte alleen maar woedender.
Het protest dringt door in de Tweede Kamer in Den Haag, waar verschillende fracties Minister Kuipers vragen om onderzoek te doen naar het handelen van Eringa en zijn bestuur.
Een woedende gemeenteraad
Als blijkt dat het ziekenhuisbestuur wel in Apeldoorn in de gemeenteraad uitleg geeft over deze plannen, maar niet in de Zutphense, eist de Zutphense gemeenteraad dat ze ook naar Zutphen komen. Op 28 maart is het ziekenhuisbestuur in de Zutphense Burgerzaal. SP-fractievoorzitter Mart de Ridder overhandigt Eringa daar een 25 meter lange rol met persoonlijke verhalen van mensen die hun leven te danken hebben aan de spoedzorg in het Zutphense Ziekenhuis.
Symbolische bezetting van de ziekenhuishal
Terwijl dit alles al maanden speelt, vecht de afdeling verloskunde ook achter de schermen tegen sluiting van hun afdeling. Uit voorliefde voor hun werk streden ze al tegen de krappe bezetting en hoge werkdruk door extra diensten te draaien. Tegelijkertijd kiest het ziekenhuisbestuur er voor om mensen al te herplaatsen door speeddates en andere trucjes. Het personeel zelf spreekt op dat moment zelfs van een 'veemarkt waar je aan de eerste de beste wordt verkocht'
De werkomstandigheden voor het personeel verslechteren elke dag en uiteindelijk wordt de druk op hen te hoog. Het ziekenhuisbestuur brengt 18 april naar buiten al eerder dan 1 juli te stoppen met verloskunde. Oorzaak: uitval en ziekteverzuim van het personeel.
Die donderdag komen op een spoed-actiebijeenkomst georganiseerd door de SP bijna 40 actievoerders van binnen en buiten de SP bij elkaar. "We komen samen op voor het personeel en de patiënten," zeggen ze tegen elkaar. Die avond besluiten de betrokken inwoners, patiënten, personeelsleden en SP-ers om vrijdag 21 april de hal van het ziekenhuis symbolisch te bezetten en een gesprek te eisen met Pier Eringa.
De actievoerders gaan in het op het voorstel. Ze vertrekken uit de hal van het ziekenhuis en de volgende ochtend treffen ze elkaar weer om in gesprek gaan met Pier Eringa.
Een dichte deur
Die zaterdagochtend worden actievoerders wakker met het bericht dat Pier Eringa de afspraak via de kranten heeft afgezegd. Als de actiegroep toch zou komen die ochtend, konden ze een dichte deur verwachten. De actievoerders voelen zich beetgenomen, maar besluiten zich niet zomaar gewonnen te geven.
Uitwijken naar de Uitwijk
Die woensdagochtend maakten Pier Eringa en zijn assistent weinig vrienden in de goed gevulde zaal in buurthuis de Uitwijk. Er lijkt weinig te zijn veranderd sinds de demonstratie in februari. Dezelfde antwoorden, dezelfde houding, dezelfde toon.
Pas als de hoogzwangere Rianne Grift naar voren stapt en vraagt om medeleven, om het begrip wat zijn besluiten doen voor toekomstige moeders en hun kinderen, lijkt hij het even moeilijk te hebben. Maar hij herpakt zich en zegt Rianne dat het nou eenmaal niet anders is.
Na lang duiken komt de vraag of hij dan wel een brief wil tekenen, waarin minister Kuipers gevraagd wordt op te helpen met meer geld voor spoedzorg. Eringa weigert en kiest daarmee alweer de zijde van zorgverzekeraars en banken die ons ziekenhuis willen wegbezuinigen.
Politiek Den Haag arriveert in Zutphen
Één ding was duidelijk na de bezetting en de overhandiging van april, Pier en zijn ziekenhuisbestuur verstoppen zich maar al te graag achter zorgverzekeraars en banken. De postbus van minister Kuipers zat onderhand vol met brieven van gemeentebesturen uit de regio, dat er meer geld beschikbaar moest komen om spoedzorg in Zutphen te behouden.
Op 8 mei is er een bijzonder debat in de gemeenteraad van Zutphen over de toekomst van het ziekenhuis, waar raadsleden uit anderen gemeenten en Tweede Kamerleden voor zijn uitgenodigd.
Voor de ingang van het gemeentehuis verzamelen die avond tientallen inwoners en actievoerders met de open brief aan minister Kuipers. Daarin vroegen ze aan aanwezige Kamerleden en raadsleden om samen met de actiegroep de brief te ondertekenen, om er zo voor te zorgen dat spoedzorg in Zutphen openblijft.
Steun van de Provinciale Staten
Op naar Leiden
Het is algemeen bekend dat ziekenhuisbestuurder Pier Eringa een loopjongen is van de zorgverzekeraars. Hij voert zijn sloopwerk uit in hun opdracht, omdat zij niet meer willen vergoeden. De grootste Zorgverzekeraar voor het Zutphense ziekenhuis is Zilveren Kruis Achmea.
Alhoewel het hoofdkantoor van Zilveren Kruis niet om de hoek ligt voor Zutphenaren, vertrekt een grote groep actievoerders naar Leiden om te vragen of Achmea net zoals lokale raadsleden, Tweede Kamerleden en de Gelderse provincie zich sterk wilden maken voor het openhouden van spoedzorg en verloskunde in Zutphen. De actievoerders zijn voornemens om Zilveren Kruis een kunstwerk te overhandigen, gemaakt door Rianne Grift, die eerder al zo moedig opkwam voor zichzelf en andere toekomstige ouders en Pier Eringa toesprak. Het kunst werk is een foto van Rianne haar hoogzwangere buik, waar ze 'ziekenhuis' op heeft geschreven. Ze kan dankzij de zorgverzekeraar een veilige bevalling in een ziekenhuis dichtbij op haar buik schrijven.
Rianne kan die dag niet mee omdat zij op het punt staat te bevallen. In haar plaats gaat haar vader, toekomstige opa Eric Grift mee. Tegenover de zorgverzekeraar vertelt hij over de angst die hij voelt dat het voor zijn eerste kleinkind misschien verkeerd kan gaan.
Het antwoord van de woordvoerder van Achmea bestaat ook hier uit vingers wijzen, ditmaal naar het Nederlandse zorgstelsel en het zorgministerie.
Zutphen en Zoetermeer naar de Kamer
Op 22 juni vertrekt er een bus vol actievoerders naar Den Haag. Dankzij de vele acties werd de sluiting van de ziekenhuisafdelingen in Zutphen op de agenda van de Tweede Kamer gezet.
Verschillende Kamerliden vragen minister Kuipers ervoor te zorgen dat ziekenhuizen zoals het Zutphense ziekenhuis volwaardig blijven. Tijdens de overhandiging en in het debat werd duidelijk dat minister Kuipers geen reden zag om in te grijpen bij het Gelre, dat tot onbegrip van een gevulde publieke tribune.
De val van Rutte IV
Enkele weken later komt het bericht naar buiten dat het kabinet Rutte gevallen is. De hele ministersploeg biedt zijn ontslag aan, ook minister Kuipers. Dat betekent dat er hoop is voor de ziekenhuisstrijd. In november kan Nederland kiezen voor het openhouden van ziekenhuizen en ziekenhuisafdelingen. De ziekenhuisstrijd gaat door!
