Zutphen

Het Zutphense stadsbestuur is van plan om startersleningen te verstrekken. Dat zijn leningen die (jonge) mensen met bijvoorbeeld een studieschuld kunnen gebruiken om toch een kans te maken op een koopwoning in onze mooie stad. Het makkelijker verstrekken van een ‘starterslening’ is géén oplossing voor de woningnood. Het drijft de prijzen van koopwoningen verder op en huurders hebben er niets aan. De enige oplossing is meer betaalbare huur- en koopwoningen bijbouwen. De gemeente Zutphen weigert al lange tijd om daar serieus werk van te maken.

Het probleem is groot. Zowel ik als veel van mijn leeftijdsgenoten wonen nog steeds noodgedwongen thuis of op kamers. De gemiddelde Zutphenaar wacht zeven jaar en vier maanden voordat ze kans hebben op een sociale huurwoning. In werkelijkheid wachten veel meer mensen veel langer. Een groeiende groep reageert niet meer op woningen, wetende dat ze kansloos zijn. Daardoor staan zij niet geregistreerd als ‘woningzoekende’.  Bij de SP spreken we veel mensen die tot wel 17 jaar op een wachtlijst staan, maar nog steeds niet zeker zijn van een goede en betaalbare huurwoning. We spreken woningzoekenden die nog bij hun ouders wonen, soms al ver in de 20, die al jaren wachten op een huis. Als er dan een woning in de straat vrijkomt, zien zij dat anderen voorrang krijgen, veelal migranten of mensen die ambulant begeleid gaan worden vanuit de GGZ. Zo wakkert de woningnood spanningen in de samenleving steeds verder aan.

Hoe kan het dat de woningnood zo groot is? In 2014 koos kabinet Rutte 2 (PvdA/VVD) ervoor om meer marktwerking in te voeren in de volkshuisvesting en snoeihard te bezuinigen op sociale huur. Er werd zelfs een extra huurdersbelasting ingevoerd. De gevolgen: Tussen 2015 en nu verdwenen er op landelijk niveau 100.000 sociale huurwoningen en buitenlandse investeerders kochten voormalige sociale huurwoningen om duur te verhuren.

Ondertussen wilde het stadsbestuur alleen maar dure woningen bouwen. Alleen de SP pleitte voor meer betaalbare woningen, maar wij werden -zoals wel vaker-, door de gevestigde orde weggezet als ‘gekke Henkie’. Doordat er te weinig betaalbare woningen zijn gebouwd en de sociale huur professioneel kapot is gemaakt, is het aanbod van betaalbare huisvesting te klein, wat de prijzen en wachtlijsten vergroot.

Op 15 november 2021 leek er eindelijk verandering te komen, toen de linkse meerderheid van de gemeenteraad besloot radicaal betaalbare woningen bij te bouwen. Dat voorstel kwam onder andere van PvdA-fractievoorzitter Jasper Bloem. Inmiddels heeft links haar meerderheid verloren en is Jasper Bloem wethouder geworden. Bij nieuwe bouwplannen weigert hij nu zijn eigen voorstel uit te voeren en komt met halfbakken nep-oplossingen als startersleningen, die de prijzen alleen maar verder opdrijven en geen oplossingen biedt voor het tekort aan huurwoningen.  

Met het verstrekken van startersleningen laat je de vraagkant groeien terwijl de aanbodkant te klein blijft. Logischerwijs gaat dan de prijs van woningen omhoog. De winsten van die prijsstijgingen gaan dan naar projectontwikkelaars of private verkopers. De wooncrisis wordt erger gemaakt, in plaats van opgelost.

Er moet weer opgebouwd worden dat wat gesloopt en verkocht is. Op de korte termijn kan dat door te eisen dat projectontwikkelaars en sociale verhuurders meer daadwerkelijke betaalbare woningen bouwen.

Daarnaast moet de gemeente samen met sociale verhuurders de verkochte sociale huurwoningen terugkopen van investeerders. In Warnsveld, op het Dreiumme, kan dat al, met de uitverkoop van Canadese opkoper REIT

Op de middellange termijn kan het stadsbestuur zelf gaan bouwen, zodat we echt via democratisch besluit kunnen kiezen wat voor woningen er worden gebouwd, wat de prijzen worden, en wie we uit de wooncrisis gaan helpen.